Dieren

Rode wouw

jonge rode wouw
jonge rode wouw  Foto Mark Zekhuis
N 52° 29.556' E 006° 12.077'

Tekst: Lia van Looij
Na jaren van afwezigheid is de rode wouw weer een vaste broedvogel in Nederland. Deze prachtige roofvogel komt alleen voor in Europa en verspreidt zich steeds meer over Overijssel.

Een opvallend grote roofvogel met witte velden aan de onderzijde van de vleugels en een lange, gevorkte staart cirkelt hoog boven de boomkronen: de rode wouw is terug! Wanneer het voorjaar de kou verdrijft, meestal rond eind februari, verschijnen ze. Hoewel niet elke rode wouw aan de vogeltrek deelneemt, overwinteren de meeste in Spanje. Veel tijd om te genieten van de omgeving heeft de roofvogel na zijn terugkomst niet, want nu het voorjaar zich aandient, wordt het tijd om zich te richten op hetgeen waarvoor hij hier is: zorgen voor nageslacht.

Rode wouw nest
Rode wouw nest  Foto Mark Zekhuis
Nest met grote jongen
Neste met grote jongen  Foto Mark Zekhuis
Rode Wouw jongen in nest
Rode Wouw jongen in nest  Foto Mark Zekhuis
Rode wouw juveniel
Rode wouw juveniel  Foto Mark Zekhuis
Rode wouw wijfje
Rode wouw wijfje   Foto Mark Zekhuis

Slechte nestenbouwer
De rode wouw houdt niet van drukte, daarom gaat hij op zoek naar een rustige plek, het liefst in een groot bos of op een landgoed. Heeft hij een geschikt gebied en een partner gevonden, dan bouwt hij iets wat lijkt op een nest of hij gebruikt een verlaten nest van een buizerd of kraai. Met zijn relatief korte poten en lange vleugels is hij wat onhandig in het bos. Hij is dan ook een slechte nestenbouwer. Een paar broze takken dienen als basis van zijn kleine, wankele nest dat hij vervolgens bekleedt met plastic, doeken, touw en papier.

Een goede vader
Vader rode wouw verzorgt zijn lief vanaf het moment dat ze broedt totdat de jongen zichzelf kunnen warmhouden. Al die tijd vliegt hij af en aan met lekkers dat hij vindt terwijl hij als een gier boven extensieve graslanden zweeft.. Levende muizen, mollen, pas uitgevlogen lijsters en regenwormen hebben geen schijn van kans, maar de voorkeur gaat uit naar aas. En dat vindt hij nog wel eens op pas gemaaide weilanden. Maar niet altijd maakt hij zich er zo gemakkelijk vanaf. Met zijn gevorkte staart zijwaarts gekanteld is hij als een acrobaat in de lucht. Al vliegend is hij in staat prooien van kraaien en buizerds te stelen. Alles voor zijn gezinnetje in het nest.

“De rode wouw doet het ook goed in uitgestrekte intensieve landbouwgebieden. Als er maar grasland is. We zeggen weleens gekscherend dat het een nieuwe weidevogel is.”
Mark Zekhuis, senior ecoloog Landschap Overijssel

Gestage uitbreiding
In de jaren 70 werd het eerste broedgeval voor Nederland ontdekt. In de daaropvolgende jaren werd er wel vaker gebroed, totdat de rode wouw ons zo’n twintig jaar lang links liet liggen. Inmiddels broedt hij hier weer jaarlijks, en volop in Overijssel. Hij broedt vaak op landgoederen waar het relatief rustig is en hij is een specialist in het vinden van de stille bosjes. Ze zijn vooral te vinden op de zandgronden, met het Vechtdal als grote favoriet. Zaten ze eerst vooral in Twente nu hebben ze zich meer verspreid over de hele provincie. De laatste vijf jaar zien we een gestage uitbreiding van de Nederlandse broedpopulatie: In 2020 telden we zelfs eenentwintig territoria. Hiervan bevonden zich er maar liefst negen in Overijssel, waarvan uit twee nesten jongen zijn uitgevlogen.


Bij onze buren gaat het ook goed. Na herintroductie in Ierland, Schotland en Engeland zijn de aantallen er gestegen tot zo’n 10.000 individuen. Dichter bij huis, in de Ardennen, is de broedpopulatie sinds het jaar 2000 meer dan verdubbeld, tot zo’n 390. Maar Duitsland spant de kroon, met duizelingwekkende aantallen van 12.000-15.000 broedparen.

Rode wouw

Voorzien van een zender

In een nest vind je veel informatie: over de start van de ei-leg en over het aantal jongen, en aan de prooiresten in het nest kunnen we zien wat hij eet. Eventuele jongen worden gemeten en gewogen. In 2021 en 2022 werden een aantal jongen voorzien van een zender. Hierdoor werd duidelijk waar ze rondvlogen, waar ze hun territorium hadden en hoe groot dat is, waar ze hun voedsel vandaan halen, wanneer ze op trek gaan en waar ze overwinteren. We hopen ook in 2023 weer jonge rode wouwen te kunnen zenderen. Wil je de gezenderde vogels van afgelopen jaar volgen? Dat kan! Gebruik hiervoor onderstaande link.

Rode Wouw in duikvlucht

Zowel RTV Oost als Vroege Vogels van BNN Vara maakten de afgelopen jaren een mooi item over de rode wouw met ecoloog Mark Zekhuis. Je kunt ze beide hieronder terugkijken.

10_MarkZ_4286

Wij zijn geïnteresseerd in jouw waarneming

Een broedgeval, dode of gewonde rode wouw gevonden? Onze senior ecoloog Mark Zekhuis is geïnteresseerd in jouw waarneming voor onderzoek. Je kunt hem bereiken op 06-51350797 of per mail mark.zekhuis@landschapoverijssel.nl