In april 2025 vieren we tachtig jaar vrijheid in Twente. We herdenken de komst van de geallieerden en houden de personen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid in gedachten. Op de terreinen van Landschap Overijssel rondom Enschede zijn nog overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog aanwezig, waaronder Fliegerhorst Twente. Landschap Overijssel heeft samen met lokale historici de aanleg en de landschappelijke impact van het vliegveld proberen te achterhalen. De resultaten zijn gebundeld in het boekje Fliegerhorst Twente.
Fliegerhorst
Een van de overblijfselen uit de Tweede Wereldoorlog is Fliegerhorst Twente: een uitgestrekt vliegveld dat de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog hebben aangelegd en vanaf waar ze geallieerde vliegtuigen neerschoten. Er is in die vijf jaar buitensporig veel gebouwd, geconfisqueerd en ook weer vernietigd. De resten van deze Fliegerhorst liggen niet alleen op het huidige vliegveld, maar ook ver daarbuiten op landgoederen als ’t Holthuis, Hof Espelo, Lonnekerberg en Oosterveld.
Verscholen in de landgoedbossen van Landschap Overijssel komen we tegenwoordig een bunker, een Splitterbox of restanten van een gebouw tegen. Voor de aanleg van de Fliegerhorst Twente zijn meer dan negentig boerderijen en woningen geconfisqueerd en zestig daarvan worden afgebroken. Dat had destijds veel impact op de samenleving en nu nog steeds. Denk alleen maar aan de verhalen die nog steeds worden verteld en de gevaarlijke munitie die nog in de ondergrond ligt.
Onderzoek naar de historie
Hoe zag het Duitse oorlogsvliegveld Fliegerhorst Twente er vroeger uit? Wat is er inmiddels verdwenen en welke restanten zijn nog aanwezig? En wat is de waarde van dit beladen erfgoed? Landschap Overijssel heeft de afgelopen maanden, samen met lokale historici, onderzocht hoe het vliegveld is aangelegd en hoe het landschap is veranderd. Door grondig onderzoek weten we nu hoe de Fliegerhorst Twente in elkaar zit, wat de belangrijkste gebouwen waren, hoeveel Splitterboxen er nog over zijn en welke cultuurhistorische ensembles de tijd hebben overleefd. Maar ook dat wij daarna in de Koude Oorlog de Vliegbasis Twenthe hebben gebouwd en dat we daarin de Duitse gebouwen hebben opgenomen. Alle resultaten van dit onderzoek lees je in het rapport 'Fliegerhorst Twente' van Landschap Overijssel.
Interesse in het rapport? Het boekje is verkrijgbaar bij Koetshuis hof Espelo in Enschede.
Erfgoedpamflet
Op welke manier willen we Fliegerhorst Twente een plek geven in ons landschap? Dit oude vliegveld roept verschillende gevoelens op. Het herinnert aan de tijd dat Nederland bezet was. Maar het laat ook trots zien: na de oorlog werd Vliegbasis Twenthe een belangrijke plek waar onze vrijheid werd beschermd – vanuit dezelfde gebouwen die eerst van de Duitsers waren. Het is belangrijk dat Fliegerhorst Twente zichtbaar blijft, op welke manier dan ook. Want ondanks dat het beladen erfgoed is: het blijft onderdeel van de geschiedenis en het landschap in Overijssel. Maar hoe kunnen we daar op een passende manier mee omgaan?
