De wederopbouw Vroomshoop

De stichting van Vroomshoop

In het jaar 1857 werd in de provincie Overijssel het graven van een kanaal voltooid van Zwolle op Almelo, met een zijtak naar Gramsbergen. In de veenen, daardoor aan de snee gebragt, hebben zich honderdtallen met der woon gevestigd, vooral in dat gedeelte, 't welk den naam van Vroomshoop ontving.

Voorzieningen

Eene openbare school werd er voor vier jaren opgerigt, en telt reeds meer dan 200 leerlingen. In de godsd. behoeften der Chr. afgescheidenen en der R. Katholieken wordt er behoorlijk voorzien. Alleen de Nederlandsch Hervormden, ten getale van ruim 700 zielen missen dat voorregt.

Bron: Provinciale Overijsselsche en Zwolsche courant, 30-09-1868

Naargeestige verlatenheid

De Telegraaf, 01-11-1929:

"Voor ons stadsmenschen heeft de veenstreek ten Noorden van Almelo iets ontzetten triests. Een gevoel van naargeestige verlatenheid komt over u, wanneer op een guren Octoberdag onder een grauwen en zich in regenvlagen ontlastenden hemel door het onafzienbare veen trekt.

Zelfs de aanblik van eenige welvarende boerderijen en de groote bedrijvigheid op de kanalen waar de turfschepen langs het jaagpad worden voortgetrokken vermag die stemming niet te verdrijven."

Creatief geld verdienen

NRC, 28-07-2000:

"Het Zwarte Gat lag tussen de Zwarte Dijk en de Geerdijk en werd in het noorden en in het zuiden begrensd door respectievelijk de spoorlijn en de Vierde Blokweg. Wanhopig van armoe staken mensen hun bouwvallige onderkomen in de fik om via de brandverzekering aan geld te komen voor een nieuw huis."

Een slechte reputatie

"De kleine huisjes, die her en der langs de blokwegen stonden, zouden voornamelijk bewoond worden door scharenslijpers en messentrekkers en op bruiloften en partijen werd er meer gevochten dan gedanst. De buurt werd door de meeste dorpsgenoten gemeden.

Zelf was ik als kind gewend naar mijn grootmoeder te fietsen die aan de Geerdijk woonde. Halverwege deze tocht werd je tegengehouden door Gekke Freek die gemeen kijkend en zwaaiend met een grote stok midden op de weg stond. Wanneer je maar deed of je heel erg bang was, liet hij je passeren."

Een nieuwe naam

"Van het Zwarte Gat, ooit berucht tot in de verre omtrek en bekender dan het dorp Vroomshoop zelf, mag tegenwoordig zelfs de naam niet meer genoemd worden. Nieuwoord heet het daar nu. De Eikstraat werd Eikelaars en de Zwarte Dijk is omgedoopt tot Lindelaan."

Geordend, maar leeg

Het gebied waar Klaas opgroeide ziet er nu nog bijna net zo uit als toen hij er woonde: wat meer geordend, maar nog steeds leeg. Er was in dat gebied in die tijd al geen turf meer, het was een landbouwgebied geworden.

Als Klaas nu wel eens door het gebied fietst, ziet en voelt hij nog steeds de grote leegte. Dit is voor hem schoonheid en de herinnering aan een fijne jeugd met veel vrijheid. Bron: Interview met Klaas Dragt, 2018

Lange turven verband

Zaterdag geraakte door den fellen wind het vuur van het veenbranden in de turfhoopen van den heer van Riggelen te Vroomshoop, waardoor meer dan 200,000 lange turven verbrand zijn, niettegenstaande de vele pogingen tot blussching en dempen. Bron: Rotterdamsche courant, 26-05-1864

Van Drenthe naar Vroomshoop

De opa van Max is omstreeks 1900 vertrokken uit Buinermond (Drenthe) en is naar Vroomshoop verhuisd. Met hard werken heeft hij een eigen akkerbouwbedrijf opgebouwd. Max heeft als oudste zoon tot zijn 23e op het bedrijf van zijn ouders meegewerkt.

Mislukte oogst

Het was nog voor de ruilverkaveling, de ontwatering was slecht, en de jaren 1954 en 1956 waren erg nat, waardoor de gehele aardappeloogst verloren ging. Er werd in die jaren weinig tot niets verdient, maar met rijkssteun konden bedrijven overleven. Bron: Interview met Max Benus, 2018

Bron: Interview Max Benus, 2018

Goede tijden braken aan

In 1965 begon de ruilverkaveling. De kavelgrenzen werden gemarkeerd met witte ronde schijven die op een paaltje gespijkerd waren. Doormiddel van luchtfotografie werden de percelen en aanpassingen in kaart gebracht.

Voor loonbedrijf Max Benus braken goede tijden aan. Er moest veel kalk gestrooid worden op de nieuw ontgonnen akkers. Max nam het strooien aan voor 25 gulden per ton. De eerste schotelstrooier was snel versleten. Er werd een nieuwe, grotere gekocht, waarmee sneller kon worden gewerkt.

Bron: Interview Max Benus, 2018

Veenarbeider en boerenknecht

Interview Klaas Dragt, 2018:

"De vader van Klaas werkte erg hard en maakte lange dagen. Als veenarbeider, maar ook als boerenknecht. Om 4.30 uur moesten de koeien gemolken worden. De melk werd niet opgehaald, maar vader bracht 2 melkbussen naar het kanaal, waar de melkwagen langs kwam.

Hij liep deze 2-3 kilometer over het zandpad met de melkbussen aan zijn fiets gebonden. Vandaar ging hij op de fiets verder naar Gramsbergen, waar hij werkte bij een project voor werklozen. Bij thuiskomst, moesten eerst de koeien gemolken worden en pas daarna werd er met het gezin gegeten."