Kom lekker struinen over het eeuwenoude landgoed Lankheet - door bossen, langs weilanden en over heideveldjes. In het voetspoor van de middeleeuwse boer loop je langs de vloeiweiden die een bijzonder en bovendien duurzaam verhaal vertellen. Je kunt de route is op verschillende punten starten.
Startpunt: Scholtenhagenweg 46, 7481 VP Haaksbergen Tegenover hotel en horecagelegenheid Erve Bruggert het bruggetje over en rechtsaf het parkeerterrein op. Hier zie je palen met o.m. gele, rode en blauwe wandelpijltjes. Je volgt aanvankelijk de blauwe route, even later de rode, dan weer blauw en tenslotte geel. Om in te korten kun je de rode lus overslaan en blauw blijven volgen.
Afwisselende route over (bos)paden. Horeca aan het begin (Erve Bruggert) en op driekwart de Watermolen en Theeschenkerij Jordaan.
De route begint aan de zuidkant van het bruggetje, rechtsaf het parkeerterreintje op. Aan de noordkant van het bruggetje horeca Erve Bruggert. Openingstijden niet bekend. Op 3/4 vd route horeca B'j de Watermölle. di t/m zo vanaf 10.00 uur geopend.
Hotel/restaurant en goed te gebruiken als start/eindpunt. Dat geldt ook voor Theeschenkerij Jordaan. Bij Erve Bruggert kan tevens overnacht worden. Theeschenkerij Jordaan staat vlak naast camping Stien'n Boer. Openingstijden van Erve Bruggert: zie link onderaan van de website.
Erve BruggertHet open stuk weiland aan je rechterhand is een vloeiweide. Het maakt onderdeel uit van een eeuwenoud en ingenieus bemestingssysteem. Vroeger, toen er nog geen kunstmest was, moesten de boeren creatieve oplossingen bedenken om hun land vruchtbaar te houden.
De boeren in dit gebied ontdekten al in de middeleeuwen dat het water uit de beken veel voedingsstoffen bevatte, zoals kalk en mineralen. Om die belangrijke stoffen op hun land te krijgen bedachten ze een slim systeem: het vloeiweidesysteem.
Met behulp van wallen, dammen, greppels en watergangen leidden ze het voedselrijke water uit de beek naar hun weidegronden en lieten die overstromen. Zo verbeterde de vruchtbaarheid van de grond, waardoor het gras sneller groeide en de koeien er hun buik vol konden eten.
Het water dat het pad kruist, is een watergang; een kanaaltje dat ervoor zorgt dat het water naar de vloeiweide stroomt en ook weer afgevoerd wordt.
Je gaat een stuk van de rode route volgen. De rode pijl staat uit het zicht aan de andere kant van de paal.
Waarschijnlijk werden alle weiden die je op deze route tegenkomt, vroeger zo bevloeid. Het was niet alleen een handige manier om de grond vruchtbaarder te maken, maar het hielp ook om de weide bij vorst niet te laten bevriezen.
Op een weide die niet bevriest, kan het gras vroeger in het voorjaar groeien en zo kan de boer eerder hooien. Hooi was in de wintermaanden, als de koeien op stal stonden, belangrijk voedsel voor de koeien. Bevloeien had bovendien nóg een voordeel: het water joeg schadelijke insecten en mollen weg.
In de 19e eeuw werd ontdekt hoe je zelf mest kon maken. Dit had grote gevolgen, want de kunstmest zorgde ervoor dat in korte tijd grote hoeveelheden grond bemest konden worden. Ook grond die voorheen niet zo geschikt was voor de boer, zoals heide, werd vruchtbare landbouwgrond dankzij de kunstmest.
Het was een veel snellere manier van bemesten dan het gebruik van vloeiweiden. Helaas heeft kunstmest ook nadelen. Het zorgt voor verdroging verstoort de Biodiversiteit van het land en voor verontreiniging van het water.
Middeleeuwse boeren waren eigenlijk zo gek nog niet. Hun ‘ouderwetse’ manier van bemesten is schoon en duurzaam. Daarom hebben ze op landgoed Het Lankheet besloten het oude vloeiweidensysteem weer te gebruiken. Verderop zie je hoe dat gebeurt.
Neem een kijkje bij het Balkengat en loop dan weer terug naar de route. Vroeger werd hout langdurig in stromend water – een balkengat – gelegd. Het 'wateren' maakt het hout sterk, waterbestendig en minder vatbaar voor schimmels.
Op deze locatie wordt naaldhout, zoals sparren en dennen, op een traditionele wijze gewaterd, gedroogd en gezaagd.
Loop door het klaphek aan de rechterkant. Je betreedt een zij-ingang van het waterzuiveringsterrein bij de zgn. 'nierstapstenen' in de Kidney Pools. De route komt hier straks opnieuw langs om heen & weer langs de vloeiweiden te wandelen.
Over het water springen van de ene naar de andere grote steen, dwars door de Kidney Pools. Wist je dat ‘Kidney’ het Engelse woord voor ‘nier’ is? De stenen en de vijvers links en rechts hebben, als je goed kijkt, de vorm van een nier.
Nieren zijn bijzondere en belangrijke organen, want elke dag helpen ze het lichaam van de mens om afvalstoffen te verwijderen.
Dat doen de vijvers in het Waterpark niet zelf maar ze herbergen het gezuiverde water uit de rietvelden. Door de tunnel kom je in het klimaatbos, waar een experiment is gestart om te zien wat de invloed van de klimaatverandering is voor de vegetatie.
Als je goed telt, zie je 18 rietvijvers liggen, die onderling verbonden zijn. Ze vormen samen een helofytenfilter. ‘Helofyten’ is een ander woord voor moerasplanten. Riet is niet alleen een moerasplant maar ook de best zuiverende plant ter wereld!
De waterzuivering gaat hier als volgt: men laat water uit de nabijgelegen beek door de 18 rietbassins stromen. In dat water zitten allerlei stoffen die voor de natuur niet zo goed zijn, bijvoorbeeld stikstof en fosfaat. Het riet neemt die stoffen in haar bladeren en stengels op.
Op het moment dat het riet hoog gegroeid is, wordt het geoogst. Tegelijkertijd met het riet worden dus ook de ‘foute stoffen’ verwijderd. Het schone water stroomt vervolgens via kleine beekjes terug het gebied in. En daar wordt het weer gebruikt voor het bevloeien van de weiden.
In juni 2009 werd de Waterboog samen met twee andere kunstwerken van Malou Busser en Niek Verschoor onthuld. "De gesloten circel vormt op het hoogste punt het hart van het Waterpark. Het kunstwerk legt over de dijk heen een verband tussen de Buurserbeek en de rietvelden", aldus het Waterpark.
Bij de ingang van het park wordt de bezoeker welkom geheten door twee enorme WaterWachters; vaasachtige vormen en lange, gebogen staken met glazen platen die omhoog reiken en de lucht weerspiegelen. In het glas is de naam van het landgoed gegoten.
Als je het Waterpark uitloopt, ga je rechts de brug over. In plaats van de brug kun je ook de Voorde nemen. Een Voorde is een doorwaadbare plaats in een rivier of beek. In de tijd dat er nog geen bruggen waren, zochten de mensen zo’n ondiepe plek in een rivier op om over te steken.
Een Voorde diende niet alleen voor het oversteken maar er ontstonden ook vestigingen op die plek. Zelfs dorpen en steden zoals Lichtenvoorde en Amersfoort.
Heen & weer naar Balkengat
Een heerlijke plek voor een pauze. Openingstijden: ma - gesloten; di t/m zo vanaf 10:00 uur; keuken open vanaf 12:00 uur
https://www.bijdewatermolle.nl/openingstijden/Het is niet vreemd dat Jacob van Ruysdael – een van de beroemdste schilders van de Gouden Eeuw – zich door de 16-eeuwse Oostendorper Watermolen liet inspireren. De twee molens, een korenmolen en een oliemolen, staan prachtig aan de Buurserbeek.
Je ziet dat ze een waterrad hebben, de korenmolen heeft er zelfs twee. Hiermee kan de stuwkracht van het water worden omgezet in aandrijfkracht voor de molens.
In de 19e eeuw floreerde de textielindustrie in Twente. In Haaksbergen was textielfabriek Jordaan een begrip. Deze zit in een pand dat door directeur Gerard Jordaan is gebouwd voor een textielmedewerker.
Restaurant De JordaanLandschapsroute gemaakt door Landschap Overijssel i.s.m. ANWB, LNL, RUG Kenniscentrum Landschap en routevrijwilliger Harry van Blijswijk