Ommetje Steenwijkerwold

Highlights op deze route:

• 1

  Steenwijkerwold en de Voorzienigheid

  

  Steenwijkerwold

  Steenwijkerwold is ontstaan uit drie nederzettingen: Kerkbuurt, Gelderingen en Thij. Alhoewel naar elkaar toegegroeid, bewaren ze nog altijd een geheel eigen karakter. Kerkbuurt is ontstaan rond de vijftiende-eeuwse Andreaskerk en werd na de Reformatie protestants. Gelderingen had de Slothof – een versterkte boerderij – als centrum. In het geheim hielden de katholieken hier hun diensten. Thij ligt aan het riviertje de Reune en telde vele neringdoenden.

  De Voorzienigheid

  In 1894 werd tegenover het huidige café Hotel Gelderingen het gesticht De Voorzienigheid gebouwd; een initiatief van pastoor C.G. Muiteman. Aanvankelijk bedoeld voor de opvang van arme kinderen en ouderen, werd het gebouw na de Tweede Wereldoorlog uitsluitend voor onderwijsdoeleinden gebruikt.

  Jenaplan

  De pedagogische academie kreeg landelijke bekendheid vanwege de Jenaplanmethode. Het gebouwencomplex huisvestte tevens een scholengemeenschap en een basisschool. Door fusies in het onderwijs ontstond in de jaren tachtig leegstand. In 1991 viel De Voorzienigheid aan vlammen ten prooi.

• 2

  Sint Andreaskerk

  

  De Sint Andreaskerk

  Naast het dorpscafé Hotel Gelderingen bevindt zich de katholieke Sint Andreaskerk. De kerk verrees in 1912 naar een ontwerp van architect Wolter te Riele uit Deventer. Eerder stond hier een kerkgebouw uit 1830, gebouwd op de plek waar zich ooit een versterkte boerenhoeve bevond: ’t Slothof of ook wel slot Croeve genoemd. Sinds de reformatie hielden de katholieken hier in het geheim hun kerkdiensten.

  Sint Andreaskerk

  Binnen

  In de kerk is een schitterende preekstoel te zien. Ook zijn er prachtige glas in lood ramen te bekijken. Als de kerk open is dan is het zeer de moeite waard om even binnen te kijken.

  Buiten de kerk

  Meteen ziet u bij de schitterende boerderij het prachtige keienstraatje naar de toegangsdeur. Hier bevindt zich ook de ingang van het Katholieke kerkhof met het bijzonder hekwerk met doodshoofden. Op het kerkhof is ook het graf van pastoor Muiteman te vinden. Tegenover de ingang naast de prachtige treurwilg ziet u het voormalige Patronaatsgebouw waar veel verenigingen hun bijeenkomsten hielden.

• 3

  Essenstoven

  

  Essenstoven aan de Gelderingensteeg

  Langs de Gelderingensteeg bevinden zich eeuwenoude essenstoven. Dit zijn stronken van essen die om de paar jaren worden afgezaagd. Hierdoor komen er nieuwe boomwortels bij en krijgen de stoven een steeds grotere omvang.

  Eeuwenoud productiehout

  Essenhakhout kun je telen op voedselrijke en niet al te droge gronden.De opbrengst is bijna twee keer zo hoog als van eikenhakhoutbos op vergelijkbare groeiplaatsen. Geen wonder dus dat men in deze streek koos voor de es. Essenhakhout had bovendien het voordeel dat het – anders dan eik – zeer snel na de kap als brandhout gebruikt kan worden.

• 4

  Reune

  

  De Reune

  Aan het eind van de steeg liep vroeger een van de snelst stromende beekjes van ons land: de Reune. Dat de Reune zo snel stroomde is geen wonder als je vanaf hier het hoogteverschil in het landschap ziet. De beek heeft over een afstand van 10 km een verval van maar liefst 26 meter. Vanaf hier kijk je naar het laaggelegen gebied van de Weerribben.

  Vanaf de Woldberg

  De Reune ontspringt op de Woldberg bij Steenwijk. De beek gaf echter wateroverlast aan de inwoners van met name het gehucht Thij. Vandaar dat besloten werd de beek te temmen. Kanalisatie, duikers en steile oevers maken de beek niet direct herkenbaar als de snelstromende beek die het was.

• 5

  Stuwwal

  

  Vergezichten vanaf de stuwwal

  Vanaf de Thijlingerhof golft het landschap naar beneden. De glooiingen zijn ontstaan in de ijstijd, toen de oprukkende ijsmassa de grond omhoog duwde. Het gehele gebied van stuwwallen, ruggen en bekkens rond Steenwijk is zeer gaaf en van bijzondere landschappelijke waarde.

• 6

  Thij

  

  Op Thij

  Op Thij heerste tot in de eerste helft van de vorige eeuw grote bedrijvigheid. Veel inwoners hadden een bedrijf aan huis. Zo waren er twee smederijen, een klompenmaker, een slager, een kleermaker, twee bakkers, drie kruideniers, een kaaswinkel, een bank en een zuivelfabriek met de naam Lymf.

  Geert Mos

  Meer zien van Steenwijkerwold? Steek dan schuin de Oldemarktseweg over vanaf de Thijendijk en wandel de Geert Mos weg in langs het Garagebedrijf van fam. van Essen met de geparkeerde auto’s. Geert Mos was een markante inwoner van Thij. Hij was ondermeer schillenboer.

• 7

  Krullebossie

  

  Krullebossie

  Dit parkachtig bos heeft een bijzondere naam; het Krullebossie. Het Krullebossie is in 2005 aangelegd op de plaats waar vroeger een trimbaan was. Toen deze trimbaan in verval was geraakt, heeft men het radicaal aangepakt en is het huidige Krullebossie ingericht.

  Vogels

  Bij sommige bomen en planten zijn informatiebordjes geplaatst. Ook zijn hier veel vogels te zien en te horen. Vooral in het voorjaar lijkt het wel of je door de vogels wordt verwelkomt.

• 8

  Houtwallen

  

  Houtwallen

  Een houtwal is een met bomen en struiken begroeide aarden wal die diende als omheining voor het vee. Bovendien leverde een houtwal brandhout en kaphout voor het maken van gereedschap, meubels en hekken.

  Cultuurhistorie

  Met de komst van het prikkeldraad werden vele houtwallen opgeruimd. Die van Steenwijkerwold hebben de tijd doorstaan en zijn van grote cultuurhistorische betekenis.

  Afwisseling

  Bijzonder is ook dat de houtwallen waar je langs loopt uit allerlei verschillende inheemse bomen en struiken bestaan. Heel veel verschillende soorten vogels en andere dieren profiteren van de houtwallen vanwege de veiligheid en het voedselaanbod.

• 9

  Kerkbuurt

  

  De Kerkbuurt

  In de 15e-eeuwse protestantse kerk bevindt zich een fraaie preekstoel, gemaakt van kostbaar Slavonisch eikenhout. De kansel is in de loop der tijden onveranderd gebleven. Tegenover de kerk ligt het multifunctioneel centrum Hoogthij, waar het verenigingsleven zich afspeelt.