De textielindustrie heeft Twente gevormd tot de regio die het nu is. Deze route gaat langs de Landgoederen van Textiel van Landschap Overijssel. Langs de route vind je verschillende textielinstallaties, gemaakt door kunstenaars in het kader van Textiel Festival Twente. Laat je inspireren!
Toegankelijkheid
Deze fietsroute gaat over verharde paden. De route volgt de fietsknooppunten.
Startpunt
Startpunt: bezoekerscentrum Koetshuis Hof Espelo, Weerseloseweg 259, Enschede. Parkeergelegenheid aanwezig (gratis).
Highlights op deze route:
-
1
Landgoed Hof Espelo
Hof Espelo
Hof Espelo is een van de acht Landgoederen van Textiel van Landschap Overijssel. Hof Espelo werd in de 19e eeuw als zomerverblijf opgekocht door Bernard Gerard Cromhoff (1837-1898), zoon van Hermanus Cromhoff, firmant van de Enschedese textielfabriek Ter Kuile Cromhoff.
Textielfabrikant Ten Cate
Het was Evert Adriaan Doedes Breuning ten Cate (1920-1991) die Hof Espelo van de Cromhoffs overnam. Ten Cate was lid van de raad van bestuur en commissaris van het latere Koninklijke Nijverdal Ten Cate in Almelo.
Koetshuis
Het koetshuis waarvoor je nu staat, is waarschijnlijk later in de 19e eeuw gebouwd en diende niet als onderdak voor paarden, maar voor de automobiel van Cromhoff. Het koetshuis is inmiddels verbouwd tot bezoekerscentrum van Landschap Overijssel. Je kunt er terecht voor koffie, thee en activiteiten.
activiteiten bezoekerscentrum -
2
Kunstwerk Karin van der Molen
Kunstwerk 'Jaarringen'
De jaarringen van bomen inspireerden beeldend kunstenaar Karin van der Molen tot het werk 'Jaarringen'. Met 'environmental art work' reflecteert de kunstenaar op o.a. actuele milieu- en klimaatproblemen. Ze maakte dit werk in het kader van Textiel Festival Twente.
Elk jaar een ander jasje
"De boom trekt ieder jaar een ander jasje aan en zo is iedere ring verbonden met een tijdperk. Op de ringen zijn jaartallen geborduurd die verwijzen naar een belangrijke gebeurtenis op Hof Espelo (een van de Landgoederen van Textiel van Landschap Overijssel) of in de textielgeschiedenis van Twente."
Over Karin van der Molen
"With my environmental art work I relate to contemporary challenges. Nature often mirrors the consequences of human activities in the environment. Environmental art can be deployed to encourage, amplify and intensify our imagination to develop a healthy relationship with our surroundings."
karinvandermolen.nl -
3
Landgoed Lonnekerberg
Textielachtergrond
Textielfabrikant Albert Jan Blijdenstein (1829-1896) schiep uit de natte heidevelden op de Lonnekerberg een volledig nieuw landschap. Met name het aanleggen van rabatten en het planten van naaldbomen moesten de onrendabele heidegronden winstgevend maken.
Graf Blijdenstein
Blijdenstein werd begraven op de Lonnekerberg. Uit een archief kwam onlangs het oorspronkelijke ontwerp van zijn begraafplaats naar voren. Het bleek dat familie en vrienden meer dan dertig verschillende bomen in een kring rondom zijn graf hadden geplant.
Textiel families
Op de lijst staan met name de namen van bekende Twentse textielfamilies als Van Heek, Ledeboer, Van Delden en Ter Kuile.
-
4
Graf van Blijdenstein
Textielfabrikant Blijdenstein
Albert Jan Blijdenstein leefde van 1829 tot 1896. Hij kocht dit gebied in 1850, toen een open heideveld, als jachtgebied van een aantal boeren en schiep uit de natte heidevelden op de Lonnekerberg een volledig nieuw landschap.
Landgoed Lonnekerberg
Met name het aanleggen van rabatten en het planten van naaldbomen moesten de onrendabele heidegronden winstgevend maken. Tussendoor was er ruimte voor bijzondere bomen en vergezichten.
Graf Blijdenstein
Blijdestein was zowel voorzitter van de Heidemaatschappij, als van de Kamer van Koophandel. Omdat hij zo verknocht was aan het gebied, werd hij na zijn overlijden hier begraven in een familiegraf. Behalve enkele familieleden ligt er ook een hondje begraven in een klein grafje rechtsvoor.
informatie over Lonnekerberg -
5
Kunstwerk 'Weverijbankje'
Ontwerp 'Weverijbankje'
Van de eerste spinnenwielen en weverijen tm de nieuwste machines van nu; de ontwikkeling van de textielindustrie is nauw verbonden is met Twente. Ontwerper Angelique Fokker maakte voor Textiel Festival Twente een verhalend object dat tot de verbeelding spreekt: het 'Weverijbankje'.
Spinnewiel als inspiratiebron
De elementen van het spinnenwiel waren voor Angelique de inspiratie om dit ‘Weverijbankje’ te ontwerpen. Door het wiel te draaien kun je al lezend de historie laten passeren. Het werkbankje als parkbankje om op te rusten. De wind kan spelen met het wiel en een stukje folklore staat in de natuur.
Over Angelique Fokker
"De identiteit van een plek, product of dienst is waar een project voor mij begint. Als grafisch ontwerper maak ik graag waardevolle, functionele, informatieve en inspirerende ontwerpen. Met liefde voor historie, natuur, textiel, beeld en typografie." Gemaakt van hout van Houtzagerij Twickel.
www.angeliquefokker.nl -
6
Landgoed 't Holthuis
Landgoed 't Holhuis
Textielfabrikant Abraham Hendrik Ledeboer (1877-1966) was niet alleen eigenaar van landgoed 't Holthuis, maar kocht ook een buitenverblijf aan de zuidkant van de Lemelerberg. Daar schakelde hij Pieter Wattez (1871-1953) in om een landschapsontwerp te maken.
Boerderij
Centraal op dit landgoed bevindt zich boerderij 't Holthuis. Deze boerderij is - samen met vier woningen en andere opstallen - nog altijd in eigendom van de familie Ledeboer.
WO II
Tijdens WO II maakte het landgoed deel uit van de luchtbasis van Vliegveld Twente. Uit die tijd stammen de splitterboxen ter bescherming van de vliegtuigen. Via kilometers lange rolbanen zochten de toestellen beschutting tussen hoefijzervormige aarden wallen die als monument bewaard zijn gebleven.
-
7
Landgoed Lonnekermeer
Landgoed Lonnekermeer
Landgoed Lonnekermeer vormt samen met De Wildernis en Hof Espelo een gordel van natuurterreinen tussen Hengelo en Enschede. In totaal omvat het landgoed zo'n 90 ha, waarvan de helft bestaat uit bos.
Textielfabrikant Otto Stork
Textielfabrikant Otto Stork (1867-1923) stond aan de wieg van Lonnekermeer. Voor de aanleg van de spoorlijn Almelo-Salzbergen ontstonden twee zandafgravingen. Stork liet hier twee meren van maken; het kleine en grote Lonnekermeer.
Rijskmonument
Ook gaf Stork opdracht voor de bouw van de villa, boerderij en boswachtershuis, nu rijksmonumenten. Het ontwerp voor zijn landschapspark liet hij maken door landschapsarchitect Leonard Anthony Springer (1855-1940).
-
8
Installatie 'Ontworteld'
Installatie: ‘Ontworteld’
Ontworteld is het achtste deel in de reeks van Project Uitloper. In dit (bio)kunstexperiment wordt een combinatie gemaakt van (voedsel)planten en textiel en is gebaseerd op de textiel en agrarische roots van Twente. Daarnaast zet het vraagtekens bij de huidige voedsel-, kleding- en textielindustrie.
Woeste gronden
Voor de ontginning tot land- en bosbouwgebied bestond het Twentse landschap voornamelijk uit ‘woeste gronden’; niet-gecultiveerde terreinen, zoals heide, veengebieden en moerassen. Rogge en vlas waren in Twente belangrijke gewassen om te voorzien in de behoefte aan voedsel en textiel.
Menselijke manipulatie
De menselijke manipulatie van de natuur voor het verkrijgen van grondstoffen voor onze eerste levensbehoeften: voedsel, kleding en onderdak. Hoe verhoudt zich dat weer tot de natuur?
Metamorfoses
‘Er groeit iets tussen de rogge’. Het werk ligt eerst nog verscholen tussen de rogge en zal de komende maanden meerdere metamorfoses ondergaan, van groei, bloei naar een droog gewas. De laatste fase wordt bepaald door het verloop van de metamorfoses. Materiaal: aarde, heidemat, metaal, hout, vlas.
textielfestivaltwente.nl'Ontworteld' is een installatie van Annemarie Huirne & Christel Burghoorn.
-
9
De Wildernis
De Wildernis
De Wildernis is een nieuw landgoed met bossen, heidevelden en oude cultuurgronden. Vanaf de Lonnekerberg stromen meerdere beken door het gebied. In het zuidelijke deel van de Wildernis ligt het Sterrebos met een monumentaal lijnenpatroon.
Hartjesbos
Het Hartjesbos in het noorden heeft heidevelden en met houtwallen omgeven hooimaten die vroeger met beekwater werden bevloeid. Deze zogeheten 'vloeiweiden' behoren tot de topnatuur van Nederland en vallen onder de regeling Natura 2000.
-
10
Kunstwerk Eve Dumas
Kunstenaar Eve Dumas
Eve Dumas werkt als beeldend kunstenaar met verschillende materialen waaronder textiel en garen. Zowel organische vormen als ambachtelijke textiel vormde inspiratie voor dit werk, dat ze maakte in het kader van Textiel Festival Twente.
Vormenpatroon
De open vormen van kant- of haakwerk lijken op het vormenpatroon van boomtakken. De bomen in het Sterrenbos van Hof Espelo werden ooit zorgvuldig gekozen vanwege hun aanblik en kruinen in alle seizoenen. Die natuurlijke patronen worden gevierd in dit kunstwerk dat Eve op maat maakte voor deze bomen.
Invloed van wind en licht
Door de open structuur kan de wind door de vormen heen waaien. Er ontstaan doorkijkjes en schaduwen die telkens veranderen onder invloed van wind, weer en lichtinval. Het werk is met de hand gemaakt van herbruikt garen op een klimaat-neutrale basis.
www.evedumas.com
