Klimaatslim bos- en landschapsbeheer

Houtwal
Houtwal   Foto Gonny Sleurink

Laat je inspireren! Marktkansen en praktische tips voor klimaatslim bos- en landschapsbeheer en houttoepassing.

N 52° 29.556' E 006° 12.077'

Klimaatverandering, stikstof- en ammoniakdepositie, verzuring, verdroging en versnippering spelen een steeds belangrijkere rol bij bos- en landschapsbeheer, met als gevolg een afnemende veerkracht van de natuurlijke systemen. Hierdoor komen ecosysteemfuncties zoals biodiversiteit, CO2-opslag en hernieuwbare grondstoffen steeds verder onder druk te staan.

Het klimaatslim beheren van bossen en landschappen en het duurzaam gebruik van deze vrijgekomen biomassastromen zal daarom steeds belangrijker worden. Daarom is er door Eelerwoude, in samenwerking met BEON, Provincie Overijsel, BTG, Landschap Overijssel en Stimuland een inspiratiedocument opgesteld.

Klimaatslim beheer kan fungeren als sleutel voor meer en toekomstbestendig rendement uit landschap en beter toepasbare houtige biomassa. Om klimaatslim met ons landschap om te kunnen gaan is het van belang dat er wordt gekeken naar de mogelijkheden voor een duurzame vorm van inrichting, beheer en oogst van houtige biomassastromen in Overijsselse bossen en landschappen. Het behoud van landschapselementen staat hierbij centraal.

Daarnaast bepaalt de afzetmarkt voor houtige biomassa in hoge mate de vorm van het beheer voor een landschapselement en daarmee weer de economische haalbaarheid. Een ander belangrijk doel van dit inspiratiedocument is daarom het geven van voorbeelden en mogelijkheden voor het vermarkten van houtige elementen. De informatie in dit boekje is toepasbaar voor particuliere grondeigenaren, Terreinbeherende organisaties (TBO’s) en overheden die bossen en landschappen beheren.

Klimaatslim landschapbeheer infographic 15

Klimaatslim bos- en landschapsbeheer: een definitie

Onder klimaatslim bos- en landschapsbeheer verstaan we in dit project: het duurzaam sterk, en veerkrachtig maken tegen klimaatverandering van bossen, landschappen en hun functies.

Als te versterken functies worden daarbij gezien:

  • Een biodivers en goed functionerend, sterk ecosysteem
  • Een bos en landschap dat op duurzame wijze en met behoud van alle bosfuncties bijdraagt aan het leefklimaat voor de mens
  • De productiviteit in termen van CO2-vastlegging (revitalisering)
  • Een duurzaam, en op duurzame wijze vrijkomend product hout en eventuele bijproducten

Het doorvoeren van aanpassingen in het bos en landschap zijn altijd aangepast aan de lokale omstandigheden: biotiek, abiotiek, gebruik, de omgeving en schaalgrootte.

Daarbij wordt bij klimaatslim bos- en landschapsbeheer naar de gehele keten van ecosysteem – houtproducten – energie gekeken en wordt de gehele balans, inclusief energie en materiaalsubstitutie als onderdeel beschouwd. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat tijdelijk verlies van CO2 in het ecosysteem gecompenseerd wordt in de bouwsector of energiesector. Het totale effect is van belang (Lerink et al, 2022; VBNE, 2022).